Plechtigheid bij de onthulling van de struikelstenen, foto: Donald Noorhoff
Marta Sara Ganselova, geboren 22-11-1893 - vermoord 28-01-1944 Auschwitz
Marta Ganselova is in 1939 vanuit Praag gevlucht naar Rotterdam. Zij is secretaresse van beroep. In Rotterdam woont zij op het Weenaplein en op Essenbergsingel 91b. Op 22 januari 1941 wordt zij vanuit Rotterdam in Bilthoven ingeschreven op Gezichtslaan 82. Het is aannemelijk dat zij Rotterdam heeft moeten verlaten omdat zij net als de andere Joodse vluchtelingen daartoe in september 1940 werd verplicht. Zij vond een onderkomen op Gezichtslaan 82 bij de dames Wolswijk Dit zijn de zussen Maria Catherina (1871) en Cornelia Helena (1867) Wolswijk die in 1926 en 1927 vanuit Rotterdam naar Gezichtlaan 54 zijn verhuisd. Cornelia was lerares en Maria was apotheker. In 1940 zijn de zussen verhuisd van Gezichtslaan nr. 54 naar nr. 82.
Medio 1942 worden de meeste Joodse inwoners van de gemeente De Bilt verplicht te verhuizen naar Amsterdam. Marta Ganselova doet dit niet en gaat in onderduik. Op haar kaart van het bevolkingsregister staat per december 1942 aangegeven VOW ( ‘vertrokken onbekend waarheen’). We kunnen ervanuit gaan dat zij eind 1943 op haar onderduikadres is opgepakt. Op haar kaart uit de cartotheek van de Joodse raad staat namelijk vermeld dat zij op 16 december 1943 in Kamp Westerbork wordt ingeschreven als ‘strafgeval’ (aangeduid met een rode ‘S”). Meestal wijst dat op gearresteerde onderduikers. Marta komt terecht in barak 67, een van de drie strafbarakken van Kamp Westerbork. De barakken waren omgeven door prikkeldraad en bij de ingangen stonden wachttorens. De gevangenen in deze barakken kregen minder te eten en moesten dwangarbeid uitvoeren. Daarnaast hadden hier ondergebrachte gevangenen een grotere kans om op het eerstvolgende transport gezet te worden. Anne Frank en haar familie zaten ook in barak 67 in augustus 1944. Op 25 januari 1944 wordt Marta op transport gesteld naar Auschwitz, waar ze direct bij aankomst op 28 januari 1944 is vermoord, 50 jaar oud.
Nabestaanden:
Wij weten niets met zekerheid over de familie van Marta Ganselova. Ze is in 1893 geboren in Zabreh in de regio Olomouc. Op een lijst met gedeporteerde mensen van Olomouc naar Theresienstadt op 4 juli 1942 komen we een mogelijk gezin met dezelfde naam tegen: Isidor Gansel (geboren in Zabreh in 1861), Oskar Gansel (07-02-1887) en Eliska Ganselova (16-08-1892). Gansel en Ganselova zijn resp. mannelijke en vrouwelijke varianten van dezelfde familienaam. Het is mogelijk dat dit familie van Marta is. Verder zijn er geen Joodse Holocaustslachtoffers bekend uit deze regio met deze familienaam. Alle drie door de nazi’s vermoord.
ALIJ
De struikelsteen, onthuld op 5 juni 2025
foto: Donald Noorhoff