Levensverhaal
Julianalaan 112

Hier woonde

Otto Karpowitz, geboren Schaaksmitte, Königsberg -Oost-Pruisen 21-12-1886 - vermoord 1944 Auschwitz

Otto Karpowitz was getrouwd met Frieda Abraham en zij hadden drie kinderen: Inge (1921) , Heinz Herbert (1924) en Ellen-Ruth (1929).  De familie verkeerde in goede welstand en bewoonde een groot huis in Berlijn. Otto Karpowitz was mede-eigenaar van het SportPalast in Berlijn, dat in 1910 was gebouwd en in die tijd de grootste sporthal van Duitsland was. Het bood plaats aan 14000 toeschouwers. In de jaren dertig en veertig werd het een locatie van bijeenkomsten van de nazi-partij. In 1942 hield Goebels daar zijn beruchte Totaler Krieg toespraak.

In de dertiger jaren week het gezin uit naar Nederland. Zoon Heinz Herbert werd op een kostschool in Engeland geplaatst. Ten tijde van de Duitse inval woonde het gezin in Den Haag. Kort na de inval werden zij met alle andere Duitse Joden, gedwongen uit Den Haag te verhuizen. Zij vonden onderdak in Bilthoven in Julianalaan 112. Op 2 juli 1941 werden zij op dit adres ingeschreven. De Julianalaan was toen omgenoemd naar Frederik Hendriklaan. Eind 1942 werd Otto Karpowitz opgepakt, naar Berlijn gebracht en gevangen gezet in de Plötsensee gevangenis. Daar heeft hij geruime tijd gezeten, vermoedelijk omdat men geprobeerd heeft losgeld of anderszins deviezen voor hem los te krijgen. Op 28 september 1943 is hij op transport gesteld naar Auschwitz en daar is hij in 1944 omgekomen op een niet nader bekende datum, 57 jaar oud.

Zijn echtgenote en twee dochters hebben de oorlog door onderduik overleefd. Dochter Ellen Ruth heeft haar onderduikervaringen in Bilthoven en Soest in een boekje beschreven. Na afloop van de oorlog is zij met moeder en zus weer in Julianalaan 112 gaan wonen. Zij beschrijft dat de buurman een NSB-er was en dat zij ook verder in hun omgeving weinig begrip of mededogen hebben ervaren. Toen zij bij een van de andere buren op bezoek waren werd de thee geserveerd uit hun eigen theeservies. Eerder hadden zij te horen gekregen dat dat servies verloren was gegaan omdat het kapot was gevallen. Zij besloten Nederland te verlaten en te emigreren naar de Verenigde Staten. Daar is Ellen Ruth getrouwd en heeft zij kinderen gekregen. Met hen hebben wij contact kunnen leggen.

ET

Uit : “ Girl in Hiding ” door Ellen Ruth Karpowitz

Burgemeester Potters 2 november 2021

foto: Donald Noorhoff

26 november 2021

foto: Donald Noorhoff