Plechtigheid bij de onthulling van de struikelstenen, foto: Donald Noorhoff
Hugo Berger, geboren 22-10-1863 - vermoord 09-07-1943 Sobibor
Hedwig Berger-Ritter, geboren 11-08-1865 - vermoord 09-07-1943 Sobibor
Hugo Berger is geboren op 22 oktober 1863 in Zabrze (Polen) en had 6 broers en zussen.
Hedwig Ritter is geboren op 11 augustus 1865 in Tarnowitz (Polen) en had een zus Amalie en een broer Lippmann.
Op 30 oktober 1889 trouwden Hugo Berger en Hedwig Ritter in Tarnowitz. Het echtpaar Berger-Ritter kreeg twee dochters, Erna geboren in 1890, en Harriet geboren in 1894. Het gezin woonde eerst in Breslau (nu Wroclaw, Polen) en verhuisde rond 1900 naar Berlijn. Daar opende Hugo een stropdassenwinkel genaamd firma Wohl & Berger aan de Kopernickestrasse 118. Kort na de gruwelijkheden van de Kristallnacht op 9 november 1938 vlucht het echtpaar Berger van Berlijn naar Amsterdam. Ze vinden op 15 december 1938 tijdelijk onderdak aan de Parnassusweg 31 2 hoog in Amsterdam en in april 1939 verhuizen zij naar Hotel-pension Bier in Zandvoort, gerund door Julius en Berta Bier-Lewin. Het echtpaar Bier was in 1933 met hun gezin met vijf kinderen uit Keulen gevlucht en in Amsterdam terecht gekomen. Julius was koosjere slager en worstfabrikant van beroep en het gezin woonde op verschillende Amsterdamse adressen totdat zij in 1939 in Zandvoort Hotel-Pension Bier aan de Metzgerstraat 84 openden. Het echtpaar Berger-Ritter zal een van hun eerste vaste gasten geweest zijn. In september 1940 werden Duitse vluchtelingen door de bezetters verordonneerd de kustzone te verlaten, ook echtpaar Berger-Ritter moest vertrekken evenals pensionhouders Julius en Berta Bier en hun vijf kinderen. Op 31 oktober 1940 komt het hele gezelschap in Bilthoven terecht. Hotel-Pension Bier lijkt een directe doorstart te hebben gemaakt aan de Hasebroeklaan 7 met het echtpaar Berger-Ritter wederom als gasten.
In juli 1941 verhuist pension Bier met haar gasten naar Rubenslaan 56 in Bilthoven. Enkele maanden later (in oktober 1941) gaan Hugo en Hedwig Berger op Prins Hendriklaan 55 wonen waar toen ook de familie Jeidel woonde.
In de zomer van 1942 worden de joodse inwoners gedwongen te verhuizen naar Amsterdam
Hugo en Hedwig vinden onderdak aan het Merwedeplein 2 in Amsterdam. Vandaaruit worden zij op 26 mei 1943 naar Westerbork gedeporteerd en op dinsdag 6 juli 1943 worden zij in de trein naar Sobibor gezet. In de trein bevinden zich 2417 mannen, vrouwen en kinderen. Allen zijn bij aankomst in Sobibor op vrijdag 9 juli 1943 vermoord, Hugo Berger 79 jaar oud en Hedwig-Ritter 77 jaar oud.
Nabestaanden:
Dochters Erna en Harriet zijn in de jaren ‘30 naar de Verenigde Staten geëmigreerd. Zo zijn zij ontkomen aan de moordlust van de nazi’s. Dochter Erna blijft met echtgenoot en kinderen in de Verenigde Staten wonen. Dochter Harriet hertrouwde in New York (haar eerste man was inmiddels overleden) en vestigde zich met echtgenoot en kinderen uiteindelijk in Zuid-Afrika.
Hugo en Hedwig Berger-Ritter hebben 8 maanden op Hazebroeklaan 7 gewoond, 3 maanden op Rubenslaan 56 en 10 maanden op Prins Hendriklaan 55 dat daarmee hun laatst min of meer vrijwillig gekozen woonadres is geweest.
ET en ALIJ
De struikelstenen, onthuld op 5 juni 2025
foto: Donald Noorhoff