Levensverhaal
Waterweg 23

hier woonde;

Siegmund Heinrich Cosman, geboren 16-09-1864 - vermoord 23-07-1943 Sobibor

Op 16 september 1864 kwam Siegmund Heinrich Cosman ter wereld in Kleef net over de grens in Duitsland, als derde kind van het echtpaar Elias en Henriette Helene Cosman-Andries. Siegmund had twee oudere zussen: Sophie (1860) en Rosa (1863) en in 1867 kwam broer Ernst. In 1872 plaatste vader Elias een advertentie in de krant omdat hij op zoek was naar een gouvernante voor zijn vier kinderen, die naast gewone lessen ook pianolessen kon geven. Rond 1890 verhuisde het gezin naar Düsseldorf, Kapelstrasse 19. Vader Elias overleed  in 1894, moeder Henriette in 1903. Siegmund en zijn broer en zussen blijven allen ongehuwd en blijven in het huis aan de Kapelstrasse wonen. Broer Ernst was handelaar in allerhande en Siegmund stond als koopman en bankmedewerker te boek. Broer Ernst en zus Sophie overlijden beiden in 1932. Zus Rosa vertrok in 1933 naar Neuss (en is in 1942 aldaar overleden). Siegmund bleef alleen achter aan de Kapelstrasse.

In februari 1939 vluchtte Siegmund voor de nazi-terreur naar Den Haag. Waar hij precies verbleef is niet in de archieven te vinden. Mogelijk logeerde hij bij familie, want zijn moeder kwam uit Den Haag en hier woonden nog allerlei familieleden. Enkele maanden na de bezetting van Nederland worden in september 1940 Duitse vluchtelingen opgedragen binnen drie dagen de kustzone te verlaten. Ook Siegmund moet vertrekken en in oktober 1940 komt hij in De Bilt aan de Waterweg 23 terecht. Hier huurt hij een gemeubileerde kamer van een niet-joodse huiseigenaar. Twee jaar later, in augustus 1942 worden Joodse inwoners van gemeente de Bilt gedwongen te verhuizen naar Amsterdam.  Ter voorbereiding daarop komen twee medewerkers van de “Zentralstelle fur Judische Auswandering” (de organisatie die de deportatie van Joodse mensen in Nederland naar de kampen in het oosten organiseerde) op 28 augustus 1942 langs bij Siegmund thuis om zijn eigendommen in kaart te brengen. Zij rapporteren dat S.H. Cosman alleen kleding, schoenen en ondergoed bezit. Na deze inventarisatie moet hij vertrekken naar Amsterdam en wordt hij ondergebracht op Amstelkade 173, bij zijn nicht van moederszijde en haar echtgenoot de vooraanstaande Dr. Pinkhof. Waarschinlijk is Siegmund op 31 mei of 1 juni 1943 bij een razzia opgepakt. In de archieven van Westerbork is een brief en een briefkaart bewaard gebleven van Siegmund Cosman aan de fysicus dr. R.A.J. Bosschart die woonde aan de Tweede Brandenburgerweg 10 in De Bilt, verstuurd vanuit Amsterdam en Westerbork. Siegmund verhaalt in zijn schrijven over zijn vrees voor razzia’s in Amsterdam, zijn verblijf in de (Hollandse) Schouwburg van maar liefst 4 dagen en zijn aankomst in Westerbork op 4 juni 1943. Ook vraagt hij Bosschart een pakket met levensmiddelen op te sturen.

Twee maanden later op 6 juli 1943 moet hij op transport naar Sobibor. In de trein bevonden zich 2417 personen. Direct bij aankomst op 9 juli 1943 is Siegmund Cosman vermoord, evenals alle andere mensen in de trein. Siegmund Cosman was 78 jaar oud

ET